අපේ රටේ ගම් සහ නගර වල නම් හැදුණු විදිය ගැන අපූරු කතන්දර රාශියක් අහන්න ලැබෙනවා. සමහර කතා සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ පිළිගැනීමට ලක්වූවත් ඓතිහාසික සහ වාග් විද්‍යාත්මක සාධක එක්ක බලද්දී ඒ ඇතැම් පිළිගැනීම් වැරදියි කියන එක ප්‍රත්‍යක්ෂ වෙනවා. ඒත් මේ ජනප්‍රවාද සහ කතන්දර අපේ සංස්කෘතියට අපූරු චමත්කාරයක් එකතු කරනවා. එහෙමනම් වැඩි කතාබහක් නැතුව අපි ගම් කීපයක නම් හැදිච්ච විදිහ ගැන හොයාගෙන යමු.
බොහෝ විද්වතුන්ගේ මතය වෙන්නේ බළන්ගොඩ ප්‍රදේශයට නම ලැබෙන්නේ සෙබළුන් ගොඩක් රැස්ව සිටි ප්‍රදේශය යන අර්ථය සහිතව බවයි. ඇතැම් පුරා කතා වලට අනුව පළවෙනි රාජසිංහ රජුගේ සේනාවේ සෙබළුන් විශාල ප්‍රමාණයක් මෙම ප්‍රදේශයේ රැස්ව සිටින ආකාරය දුටු ගැමියෙක් සෙබළුන් ගොඩක් යැයි පැවසූ බවත්, ඒ ඇසුරෙන් මේ ප්‍රදේශයට බළන්ගොඩ නම ලැබුණු බවත් කියවෙනවා.
සිංහල රජ සමයේ දී මෙම ප්‍රදේශයේ මුර කපොල්ලක් පැවතීම නිසා මුර අටුව තිබුණු ප්‍රදේශය මොරටුව ලෙස නම් කෙරුණු බව ජනප්‍රවාදයෙහි කියවෙනවා. ඇතැම් තැන්වලදී මොර ගස් බහුල වීම නිසා මේ නම ලැබුණු බව කියවෙනවා. එසේම මෝර මත්ස්‍යයන් මෙම ප්‍රදේශයේ බහුල වීම මේ නමට හේතුවූ බවටත් තවත් සමහර තැන්වලදී කියවෙනවා.
උඩරට සිංහල රජුට එරෙහිව කැරැල්ලක් දියත් කළ අඹන්වෙල රාළ නම් පුද්ගලයෙකු පිටුවහල් කිරීම නිසා ලන්දේසීන් වෙතට පැමිණ ජීවත් වීමට පටන්ගෙන තිබෙනවා. ඒ අතරතුර කාලයේදී ලන්දේසීන් සමග හිතවත් වූ ඔහු වර්තමාන කොල්ලුපිටිය ප්‍රදේශය එහි වාසය කරන ජනතාව පළවා හරිමින් තමන් භාරයට ගෙන තිබෙනවා. එම නිසා එම ජනතාව කොල්ලයෙන් ගත් ප්‍රදේශ යන අර්ථය දෙන කොල්ලුපිටිය යන නම එම ප්‍රදේශයට යෙදූ බව කියැවෙනවා. කෙසේ නමුත් ඇතැම් විද්වතුන් නම් කියන්නේ එම ප්‍රදේශයේ අතීතයේ කොල්ලු ශාකය බහුල වීම නිසා මේ නම ලැබුණු බවයි.
Saru FM Media
