අපි අද කතා කරන්න යන්නේ වෙනස්ම විදිහේ මාතෘකාවක් ගැන. දහම් පාසලේදී අපිට ධර්ම සංගායනා ගැන උගන්වනවා. ඒ නිසා අපි සියලු දෙනාම පළමු, දෙවන සහ තුන්වැනි ධර්ම සංගායනා ගැන දැනුවත්. හැබැයි ඊට පස්සේ පැවැත්වුණු ධර්ම සංගායනා ගැන අපිට එතරම් දැනුමක් නැහැ. මේ නිසා අපි හිතුවා ආසන්නම කාලයේදී පැවැත්වුණු ධර්ම සංගායනාව ගැන තොරතුරු කීපයක් ඔබට ගෙන එන්න. මේ ධර්ම සංගායනාව හයවෙනි ධර්ම සංගායනාව විදියට සැලකෙනවා.
එතකොට ඔබට ප්‍රශ්නයක් ඇති වෙන්න පුළුවන්, එහෙමනම් හතරවෙනි ධර්ම සංගායනාව සහ පස්වැනි ධර්ම සංගායනාව සිද්ද වුණේ කවදද, කොතනද කියලා. ථෙරවාද බෞද්ධ සම්ප්‍රදායේ හතරවැනි ධර්ම සංගායනාව විදියට සැලකෙන්නේ මාතලේ අළු විහාරයේ දී පැවැත්වුණු ධර්ම සංගායනාව. පස් වැනි ධර්ම සංගායනාව විදිහට සැලකෙන්නේ බුරුමයේ මින්ඩොන් රජතුමාගේ අනුග්‍රහයෙන් ව්‍යවහාර වර්ෂයෙන් 1871දී පැවැත්වුණු ධර්ම සංගායනාව.
එහෙනම් අපි හයවැනි ධර්ම සංගායනාව පැවැත්වුණු ආකාරය ගැන දැන කියා ගනිමු.
හයවැනි ධර්ම සංගායනාව ආරම්භ වෙන්නේ 1954 මැයි දාහත් වැනි වෙසක් පෝය දා බුරුමයේ යැන්ගුන් නගරයේදී. ධර්ම සංගායනාව ආරම්භ කිරීමෙන් වසර දෙකක් ගත වී 1956 මැයි මස 24 වැනිදාට යෙදෙන 2500 වැනි සම්බුද්ධත්ව ජයන්තිය යෙදෙන දින සංගායනාව නිමා කිරීමට සැලසුම් කොට තිබුණා. මේ සඳහා මූලික සැලසුම් සකස් කිරීම බුරුම රජය මගින් සිද්ධ කරනු ලැබුවා.
පළමු ධර්ම සංගායනාව පැවැත්වුණු රජගහනුවර සප්ත පර්ණි ගුහාව සිහිපත් කරමින් මහාපාෂාණ ගුහා නාමයෙන් ආරාම සංකීර්ණයක් ගොඩනඟනු ලැබුවා. පසුව ධර්ම සංගායනාව පැවැත්වෙන ස්ථානයේ “කබා ආයේ” නම් දාගැබක් සහ විහාර සංකීර්ණයකුත් ඉදි කරනු ලැබුවා.
මෙම ධර්ම සංගායනාව සඳහා ථෙරවාද බෞද්ධ රටවල් අටක් නියෝජනය කරමින් වියත් භික්ෂූන් වහන්සේලා රාශියක් වැඩම කළා. බුරුමය, තායිලන්තය, කාම්බෝජය, ලාඕසය, ශ්‍රී ලංකාව, නේපාලය, වියට්නාමය සහ ඉන්දියාව මෙම රටවලුයි. ජපානයෙන් ද භික්ෂූන් වහන්සේලා කීප නමක් මෙම ධර්ම සංගායනාව සඳහා වැඩම කරනු ලැබුවා. මේ සඳහා සහභාගී වුණු බටහිර භික්ෂූන් වහන්සේලා දෙනම වන්නේ මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ නිත්‍යව වැඩ වාසය කරමින් සිටි ඤාණතිලෝක හිමියන් සහ ඤාණපොනික හිමියන්.
සංගායනාව අවසානයේදී සියලුම භික්ෂූන් වහන්සේලා එකඟ වූ පිටපත් මුද්‍රණය කරනු ලැබුවා. එමෙන්ම ඒ පිටපත් ලෝකය පුරා බෙදා හැරීමට ද කටයුතු කළා.
Saru FM Media
